Zawroty głowy to jedna z najczęstszych dolegliwości, z jakimi pacjenci zgłaszają się do lekarzy. Według badań nawet 20-30% populacji doświadcza zawrotów głowy przynajmniej raz w życiu, a u osób powyżej 65. roku życia odsetek ten sięga 50%. Choć często bagatelizowane, zawroty głowy mogą być sygnałem poważnych problemów zdrowotnych. W tym artykule przyjrzymy się, jakie są najczęstsze przyczyny zawrotów głowy, jak je diagnozować oraz dlaczego warto skonsultować się ze specjalistą w klinice CopernicusMed w Toruniu.

Czym są zawroty głowy i jak je rozpoznać?

Zawroty głowy to subiektywne uczucie wirowania, kołysania lub niestabilności, które może towarzyszyć wielu schorzeniom. Pacjenci często opisują je jako wrażenie, że otoczenie kręci się wokół nich lub że sami tracą równowagę. Zawrotom głowy mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak nudności, wymioty, poty, zaburzenia słuchu czy problemy z koncentracją.

Według statystyk, zawroty głowy są trzecim najczęstszym powodem wizyt u lekarza pierwszego kontaktu, zaraz po bólu pleców i bólu głowy. W Polsce nawet 15-20% pacjentów zgłaszających się do lekarza rodzinnego skarży się na tę dolegliwość. Warto podkreślić, że zawroty głowy nie są chorobą samą w sobie, ale objawem, który może wskazywać na różne problemy zdrowotne.

Najczęstsze przyczyny zawrotów głowy

Przyczyny zawrotów głowy są bardzo zróżnicowane – od łagodnych i przejściowych dolegliwości po poważne schorzenia wymagające natychmiastowej interwencji medycznej. Oto najczęstsze z nich:

1. Zaburzenia błędnika

Błędnik, znajdujący się w uchu wewnętrznym, odpowiada za utrzymanie równowagi. Jego uszkodzenie lub zaburzenia funkcjonowania są jedną z głównych przyczyn zawrotów głowy. Najczęstsze schorzenia to:

• Łagodne położeniowe zawroty głowy (BPPV) – stanowią nawet 20% wszystkich przypadków zawrotów głowy. Charakteryzują się krótkotrwałymi, intensywnymi zawrotami, które pojawiają się przy zmianie pozycji głowy.
• Zapalenie błędnika – często związane z infekcjami wirusowymi lub bakteryjnymi, prowadzi do silnych zawrotów głowy, nudności i zaburzeń równowagi.
• Choroba Meniere’a – rzadkie schorzenie, które objawia się nawracającymi zawrotami głowy, szumami usznymi i utratą słuchu.

2. Zaburzenia neurologiczne

Zawroty głowy mogą być również związane z problemami neurologicznymi, takimi jak:

• Migrena przedsionkowa – występuje u 10-15% pacjentów z migreną. Objawia się zawrotami głowy, które mogą trwać od kilku minut do kilku godzin.
• Udar mózgu – zawroty głowy mogą być jednym z pierwszych objawów udaru, szczególnie w przypadku uszkodzenia móżdżku lub pnia mózgu. Według badań, nawet 3-5% pacjentów zgłaszających się na SOR z zawrotami głowy ma udar.
• Stwardnienie rozsiane – choroba autoimmunologiczna, która może prowadzić do zaburzeń równowagi i zawrotów głowy.

3. Przyczyny ogólnoustrojowe

Zawroty głowy mogą być również wynikiem chorób ogólnoustrojowych, takich jak:

• Niedociśnienie lub nadciśnienie tętnicze – nagłe spadki lub skoki ciśnienia krwi mogą powodować uczucie wirowania.
• Cukrzyca – hipoglikemia (niedocukrzenie) jest częstą przyczyną zawrotów głowy u pacjentów z cukrzycą.
• Anemia – niedobór żelaza prowadzi do niedotlenienia mózgu, co może objawiać się zawrotami głowy.

Diagnostyka zawrotów głowy – krok po kroku

Diagnozowanie przyczyn zawrotów głowy wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje wywiad lekarski, badanie fizykalne oraz specjalistyczne testy. W klinice CopernicusMed w Toruniu pacjenci mogą liczyć na nowoczesną diagnostykę, która pozwala precyzyjnie określić źródło problemu.

1. Wywiad lekarski

Pierwszym krokiem jest szczegółowy wywiad, w którym lekarz pyta o:

• Częstotliwość i intensywność zawrotów głowy.
• Okoliczności, w których się pojawiają (np. zmiana pozycji, stres, wysiłek).
• Objawy towarzyszące (nudności, wymioty, zaburzenia słuchu).
• Choroby przewlekłe i przyjmowane leki.

2. Badanie fizykalne

Lekarz przeprowadza badanie neurologiczne i otolaryngologiczne, które może obejmować:

• Testy równowagi (np. próba Romberga).
• Badanie oczopląsu (niekontrolowanych ruchów gałek ocznych).
• Testy słuchu.

3. Badania dodatkowe

W zależności od podejrzewanej przyczyny, lekarz może zlecić:

• Rezonans magnetyczny (MRI) – w przypadku podejrzenia udaru lub stwardnienia rozsianego.
• Tomografia komputerowa (TK) – szczególnie przydatna w diagnostyce urazów głowy.
• Badania laboratoryjne – morfologia, poziom glukozy, elektrolity.
• Badanie ENG (elektronystagmografia) – ocenia funkcję błędnika.

Kiedy zgłosić się do specjalisty?

Zawroty głowy mogą być objawem poważnych schorzeń, dlatego nie należy ich lekceważyć. Pilnej konsultacji wymagają sytuacje, gdy:

• Zawrotom głowy towarzyszy osłabienie, drętwienie kończyn lub zaburzenia mowy (może to wskazywać na udar).
• Objawy utrzymują się przez kilka dni lub nawracają.
• Zawroty głowy pojawiają się po urazie głowy.
• Występują dodatkowe objawy, takie jak utrata słuchu, szumy uszne lub bóle głowy.

W klinice CopernicusMed w Toruniu pacjenci mogą skorzystać z konsultacji neurologicznych, laryngologicznych i internistycznych, które pozwolą na szybką i skuteczną diagnostykę.

Zawroty głowy – nie lekceważ ich!

Zawroty głowy to powszechna dolegliwość, która może mieć wiele przyczyn – od łagodnych po zagrażające życiu. Wczesna diagnostyka i odpowiednie leczenie są kluczowe, aby zapobiec poważnym komplikacjom zdrowotnym. W klinice CopernicusMed w Toruniu pacjenci mogą liczyć na kompleksową opiekę, nowoczesną diagnostykę i wsparcie doświadczonych specjalistów.

Jeśli doświadczasz zawrotów głowy, nie zwlekaj – skonsultuj się z lekarzem i zadbaj o swoje zdrowie już dziś!

Źródła:

• National Institute on Deafness and Other Communication Disorders (NIDCD).
• Mayo Clinic – „Dizziness: Causes, Symptoms, and Treatment”.
• Polskie Towarzystwo Neurologiczne – wytyczne dotyczące diagnostyki zawrotów głowy.
• Raporty Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na temat chorób neurologicznych.