Współczesna radiologia odgrywa kluczową rolę w diagnostyce onkologicznej, oferując szeroki wachlarz badań obrazowych pozwalających na wczesne wykrycie zmian nowotworowych. Wczesna diagnoza ma fundamentalne znaczenie dla skuteczności leczenia i rokowania pacjenta, dlatego tak ważny jest odpowiedni dobór metod obrazowania w zależności od podejrzewanego typu nowotworu.

Mammografia pozostaje złotym standardem w wykrywaniu raka piersi, szczególnie w badaniach przesiewowych u kobiet po 50. roku życia. To badanie rentgenowskie pozwala uwidocznić zmiany nawet o wielkości kilku milimetrów, w tym mikrozwapnienia mogące świadczyć o wczesnym stadium choroby. Coraz częściej mammografię uzupełnia się badaniem USG piersi, które jest szczególnie przydatne u kobiet z gęstą tkanką gruczołową, oraz rezonansem magnetycznym w grupach wysokiego ryzyka.

Tomografia komputerowa (TK) jest niezastąpiona w diagnostyce raka płuca, zwłaszcza w postaci niskodawkowej TK stosowanej w programach przesiewowych dla palaczy. Pozwala ona na wykrycie nawet bardzo małych guzków płucnych. TK znajduje również zastosowanie w diagnostyce nowotworów jamy brzusznej, w tym raka trzustki czy wątroby, choć w tych przypadkach często wymaga uzupełnienia o inne metody obrazowania.

Rezonans magnetyczny (MRI) wykazuje szczególną skuteczność w diagnostyce nowotworów mózgu, prostaty (w połączeniu z biopsją fuzyjną) oraz niektórych nowotworów ginekologicznych. Jego ogromną zaletą jest możliwość bardzo precyzyjnej oceny stosunku guza do otaczających tkanek bez narażenia pacjenta na promieniowanie jonizujące.

Pozytonowa tomografia emisyjna (PET), często łączona z TK (PET-TK), to obecnie jedna z najważniejszych metod w ocenie stopnia zaawansowania wielu nowotworów, w szczególności chłoniaków, czerniaka i raka płuca. Badanie to pozwala na wykrycie nawet niewielkich ognisk choroby dzięki ocenie metabolizmu glukozy w tkankach.

W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój technik obrazowania w onkologii, w tym wprowadzanie badań molekularnych i hybrydowych metod obrazowania. Coraz większą rolę odgrywają też programy badań przesiewowych, które – odpowiednio dobrane do grup ryzyka – mogą znacząco zwiększyć szanse na wczesne wykrycie choroby. Należy jednak pamiętać, że optymalny dobór badań obrazowych zawsze powinien być dokonywany indywidualnie, z uwzględnieniem konkretnej sytuacji klinicznej pacjenta.